Γεύσεις από το ...ηφαίστειο!

Το ηφαιστιογενές και συνάμα άνυδρο έδαφος της Σαντορίνης, σε συνδυασμό με την αλμύρα της θάλασσας, που μεταφέρουν τα μελτέμια σ΄ όλο το νησί, δημιουργούν συνθήκες μοναδικές.Αυτός είναι ο λόγος που τα τοπικά προϊόντα της Σαντορίνης ξεχωρίζουν.Η φάβα είναι γηγενής καλλιέργεια, ενώ τα ντοματάκια και η άσπρη μελιτζάνα έχουν «μετοικήσει» στο νησί από την Αίγυπτο, στις αρχές του περασμένου, όταν εξάγονταν εκεί ελαφρόπετρα και θηραϊκή γη, για την κατασκευή της διώρυγας του Σουέζ.    Τα Άνυδρα ντοματάκια    Τα άνυδρα ντοματάκια της Σαντορίνης είναι ένα ξεχωριστό αγροτικό προϊόν με ιδιαίτερη ιστορία. Η ποικιλία του προέρχεται από την Αίγυπτο και βρήκε στη Σαντορίνη το ιδανικό άνυδρο περιβάλλον για αναπτυχθεί.Η έλευση του στο νησί χάνεται στους θρύλους.Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το ντοματάκι της Σαντορίνης το έφερε, για πρώτη φορά, ένας καθολικός καλόγερος και η καλλιέργεια του γρήγορα διαδόθηκε στους αγρότες του νησιού.Η πιο πιθανή εκδοχή, ωστόσο, είναι ότι το ντοματάκι το έφεραν οι καπετάνιοι της Σαντορίνης, που μετέφεραν με τα πλοία τους Θηραϊκή γη για τις ανάγκες της διάνοιξης της διώρυγας του Σουέζ. Εξαιτίας, του άνυδρου εδάφους το ντοματάκι πολλές φορές δεν ξεπερνάει το μέγεθος κερασιού, αλλά η νοστιμιά του είναι μοναδική. Παλιότερα, στη Σαντορίνη υπήρχαν 10 εργοστάσια, τα οποία παρήγαγαν ντοματοπελτέ τύπου Θήρας για εξαγωγή. Ειδικά, στις αρχές του 20ου αιώνα, το Σαντορινιό ντοματάκι ήταν το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Σαντορίνης μαζί με τη Θηραϊκή γη. Αυτήν τη μικρή βιομηχανία την κατέστρεψε η σεισμός του 1956, αλλά και ο ανταγωνισμός, καθώς η στρεμματική απόδοση της Σαντορινιάς ντομάτας είναι χαμηλή.Σήμερα, το ντοματάκι είναι ένα από τα χαρακτηριστικά προϊόντα της Σαντορίνης και υπάρχει ένα εργοστάσιο πελτέ του συνεταιρισμού της Σαντορίνης που δίνει ελπίδες για το μέλλον. Από το ντοματάκι, εκτός από τον πελτέ, παρασκευάζονται και πεντανόστιμες φρέσκιες σαλάτες, καθώς και οι περίφημοι τοματοκεφτέδες. Η Φάβα   Η Φάβα της Σαντορίνης είναι από τα πιο σπουδαία προϊόντα του νησιού. Προέρχεται από ένα φυτό, που φέρει την ονομασία «αρακάς» και σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα στις ανασκαφές του Ακρωτηρίου, καλλιεργείται στο νησί για περισσότερα από 3.500 χρόνια. Η σπορά του γίνεται στα τέλη Δεκεμβρίου και η συγκομιδή τον Ιούνιο. Η στρεμματική απόδοση δεν ξεπερνάει τα 200 κιλά ανά στρέμμα. Ακολουθεί η φυσική επεξεργασία, η οποία   περιλαμβάνει την ωρίμανση του καρπού σε υπόσκαφες αποθήκες για περίπου ένα χρόνο, την ξήρανση στον ήλιο, τον καθαρισμό, την αποφλοίωση και τον τεμαχισμό.Η έρπουσα ανάπτυξή του το βοηθά να προστατεύεται από τους ανέμους και η προσαρμογή του στο άνυδρο περιβάλλον του επιτρέπει να ευδοκιμεί σε σχεδόν ερημικές συνθήκες. Έχει, επίσης, τη δυνατότητα να δεσμεύει το άζωτο της ατμόσφαιρας και μ΄ αυτόν τον τρόπο μπορεί να αντεπεξέρχεται στην έλλειψη θρεπτικών συστατικών.Οι παραδοσιακές μέθοδοι επεξεργασίας, χαρίζουν στη φάβα της Σαντορίνης αυθεντικότητα και γευστική ιδιαιτερότητα, αλλά και την καθιστούν ιδανική διατροφική συνήθεια, καθώς βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου, του μεταβολισμού και του νευρικού συστήματος, αλλά και στον έλεγχο του σακχάρου και της χοληστερίνης.Άσπρες μελιτζάνες    Η άσπρη μελιτζάνα είναι παραδοσιακή καλλιέργεια της Σαντορίνης. Ο σπόρος της έχει έρθει και αυτός από την Αίγυπτο.Εξαιτίας του εδαφολογικών συνθηκών δεν έχει την πικράδα που έχουν τα άλλη είδη της μελιτζάνας. Αντίθετα, είναι γλυκιά και ζουμερή και έχει λίγα σπόρια.Μαγειρεύεται τηγανιτή ή ψητή στα κάρβουνα.  Kατσούνια   Το κατσούνι είναι ένας είδος αγγουριού, πολύ γευστικού και γλυκού, εξαιτίας του μικροκλίματος και της σύστασης του εδάφους της Σαντορίνης.Είναι πιο μεγάλο και πιο χοντρό από τα αγγούρια που γνωρίζουμε και έχει πιο ανοιχτό χρώμα. Εάν ο γεωργός δεν το κόψει στην «ώρα» του και ωριμάσει, τότε αλλάζει χρώμα και γίνεται κίτρινο και η γεύση του παρά πολύ γλυκιά -σαν του πεπονιού.