Μεσσηνιακή Μάνη

Τοπία ιδιαίτερα, ξεχωριστά. Πέτρινα πυργόσπιτα. Βουνοκορφές, πανέμορφες παραλίες. Είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την ομορφιά της εικόνας στην Μεσσηνιακή Μάνη!

Στούπα και Καρδαμύλη είναι τα δύο γραφικά χωριά που κεντρίζουν το ενδιαφέρον του ταξιδιώτη, καθώς σε αυτά συγκεντρώνεται και το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής δραστηριότητας. Όπως και να έχει, η Μάνη είναι ένας ιδιαίτερος τόπος, που αξίζει να επισκεφτείς, με τον συνδυασμό του βουνού και της θάλασσας να είναι ιδανικός.

Στο παρελθόν η Στούπα ήταν ένα ήσυχο ψαροχώρι με λίγους μόνιμους κατοίκους. Οι τρεις πανέμορφες παραλίες που διαθέτει όμως -η κεντρική ακριβώς μπροστά στο χωριό, η Χαλικούρα στο νότιο μέρος του και η μεγάλη και φημισμένη Καλογριά στα βόρεια- ήταν ικανός λόγος για να αναπτυχθεί τουριστικά και να φτάσει να προσφέρει όλες τις απαραίτητες υποδομές για τη φιλοξενία χιλιάδων τουριστών.

Συνεχίζοντας προς Καρδαμύλη, σε απόσταση μόλις 7,5 χιλιομέτρων από τη Στούπα, η διαδρομή είναι το ίδιο φανταστική. Η γοητευτική Παλιά Καρδαμύλη με τους αναστηλωμένους πύργους (αναζητήστε τον Πύργο του Μούρτζινου και τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνος) και η βοτσαλωτή παραλία πιο πέρα είναι τα σημεία που θα σας τραβήξουν την προσοχή και που θα φωτογραφίσετε ξανά και ξανά. 

Σύμφωνα με αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή, η Μάνη ήταν κατοικημένη από την παλαιολιθική εποχή. Τα ευρήματα στο Σπήλαιο Απήδημα και ο "Ταινάριος άνθρωπος" έχουν αυξήσει κατακόρυφα το επιστημονικό ενδιαφέρον για την περιοχή. Για πρώτη φορά συναντάμε αναφορές σε πόλεις της περιοχής από τον Όμηρο.

Οι πρώτοι κάτοικοι, κατά τον περιηγητή Παυσανία, ήταν οι Λέλεγες. Ακολούθησαν οι Αχαιοί και οι [Δωριείς]]. Για τους επόμενους αιώνες η ιστορία της Μάνης ταυτίστηκε με τη Σπάρτη. Στα ρωμαϊκά χρόνια αποτέλεσε ιδιαίτερη ομοσπονδία, «το Κοινό των Λακεδαιμόνιων». Στα βυζαντινά χρόνια, κατά τον αποικισμό των Σλάβων στην Πελοπόννησο τον 8ο μ.Χ. αιώνα, εγκαταστάθηκαν Σλάβοι γύρω απ' τη Μάνη και κυρίως στις πλαγιές του Ταϋγέτου. Οι Μανιάτες έγιναν χριστιανοί στα μέσα του 9ου αιώνα, όταν ήρθε ο Νίκων ο Μετανοείτε για να τους σταθεροποιήσει την πίστη στο χριστιανισμό. Με την πάροδο του χρόνου, με την επίδραση της χριστιανικής θρησκείας και κυρίως με την επικοινωνία και επιμειξία των Σλάβικων χωριών με τους Έλληνες κατοίκους, μετά τον εκχριστιανισμό συνετελέσθη και ο εξελληνισμός αυτών. Στους αιώνες που ακολουθούν οι κάτοικοι της περιοχής αποσύρονται στα ορεινά του Ταϋγέτου, όταν οι Άραβες σπέρνουν τον τρόμο στα ελληνικά παράλια.

Αργότερα οι Φράγκοι δυσκολεύτηκαν να υποτάξουν τους Μανιάτες, και τελικά την υπέταξαν χτίζοντας τρία φρούρια: του Πασσαβά, της Μεγάλης Μάνης και του Λεύκτρου, για να εξασφαλίσουν τη γενική επίβλεψη της περιοχής. Μετά την πτώση των Βιλλαρδουΐνων, η Μάνη αποτέλεσε περιοχή του δεσποτάτου του Μυστρά, του κράτους των Παλαιολόγων. Η Φραγκική κατάκτηση της Πελοποννήσου το 13ο αιώνα φέρνει στα βουνά της Μάνης κι άλλους πρόσφυγες. Την ίδια επίσης εποχή αλλά και τα επόμενα χρόνια οι πειρατές έβρισκαν καταφύγιο στις ακτές της Μάνης.

Αμέσως μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, η Μάνη έγινε το επίκεντρο σημαντικών γεγονότων. Το Μάιο του 1460, που ο Μωάμεθ ο Β' μπήκε στην Πελοπόννησο, γνωρίζοντας τον ιδιότυπο χαρακτήρα των Μανιατών δεν εξεστράτευσε εναντίον τους, αλλά προσπάθησε να προσεταιριστεί τον αρχηγό τους, Κροκόδειλο Κλαδά, για να έχει τη στήριξή του στην προδιαγραφόμενη σύρραξη μεταξύ Τούρκων και Ενετών. Οι Μανιάτες απόκρουσαν τις προσφορές του Τούρκου κατακτητή και συμμάχησαν με τους Ενετούς.

Οι Μανιάτες πολέμησαν με κάθε τρόπο τους Τούρκους. Ουσιαστικά η Μάνη υποτάχθηκε στους Οθωμανούς, αφού είχαν ορίσει ως αρχηγό τους έναν Μπέη(=ανώτατος διοικητικός τίτλος Οθωμανών). Το μεγαλύτερο διάστημα οι Τούρκοι την άφηναν υπό τη διακυβέρνηση του Μπέη, με υποχρέωση να πληρώνει φόρο 4.000 γρόσια το χρόνο. Παράλληλα, το απρόσβλητο της περιοχής έκανε πολλούς κατοίκους από τουρκοκρατούμενες περιοχές να καταφεύγουν στη Μάνη.

Στον απελευθερωτικό αγώνα η Μάνη πρόσφερε πάρα πολλά. Η Φιλική Εταιρεία θεωρούσε τη Μάνη ως την πιο ασφαλή αφετηρία για τον ξεσηκωμό και τα γεγονότα δεν τη διέψευσαν. Ιστορική είναι η μάχη της Βέργας, όπου ο Ιμπραήμ χάνει τα δύο τρίτα του στρατού του, ενώ τον κατατροπώνουν και οι γυναίκες του Δυρού, που αμυνόμενες με δρεπάνια και ξύλα ματαιώνουν την προσπάθειά του για απόβαση.

Μετά την ηρωική περίοδο της επανάστασης του 1821, στις προσπάθειες του Ιωάννη Καποδίστρια και του Όθωνα να ανασυντάξουν σε ενιαίο κράτος τις απελευθερωμένες περιοχές, οι Μανιάτες αντιστέκονταν στο να υποταχθούν στην κυβέρνηση του ελληνικού κράτους, αντιδρώντας στο διοικητικό σύστημα πού επιβλήθηκε. Η αντίδραση τους αυτή εκδηλώθηκε ένοπλα, και σημαδεύτηκε με τη δολοφονία του Καποδίστρια από τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη, γιο του οπλαρχηγού και ηγεμόνα της Μάνης Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Οι τελευταίες ταραχές έγιναν το 1862-63. Στα επόμενα χρόνια επικράτησε μια προσπάθεια συμβιβασμού και η Μάνη ειρήνευσε.

Η Μάνη, σίγουρα δεν έχει κουζίνα που θα μπορούσε να φημίζεται. Εξάλλου, είναι ένας τόπος άγονος και φτωχικός και σε καμιά περίπτωση οι κάτοικοί του δεν θα μπορούσαν να αναπτύξουν ιδιαίτερα τις μαγειρικές τους ικανότητες.

Όμως, υπάρχουν μερικά αγαθά που αποτελούν «σήμα κατατεθέν» για την περιοχή. Οι παραδοσιακές δίπλες, τα λαλάγγια, το σύγκλινο, η ψημένη μυτζήθρα στα ζυμαρικά είναι μερικές από τις γεύσεις που θα πρέπει να δοκιμάσετε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σας.