Θράκη

Η Θράκη είναι μία ιστορική και γεωγραφική περιοχή των Βαλκανίων στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Σήμερα η Θράκη υποδηλώνει την περιοχή, η οποία εκτείνεται στη νότια Βουλγαρία, τη βορειοανατολική Ελλάδα και την ευρωπαϊκή Τουρκία. Η περιοχή που ανήκει στην Ελλάδα υπάγεται διοικητικά στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Οι τρεις θάλασσες, με τις οποίες συνορεύει η Θράκη είναι η Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και η Προποντίδα.

Το πλούσιο σε νερά οικοσύστημα της Θράκης αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα για την οικονομία της περιοχής. Δημιουργεί χώρους για ιχθυοτροφεία και υδροβιότοπους με ορνιθολογικό πλούτο, που προστατεύονται ως χώροι σπάνιας ομορφιάς με διεθνείς συμβάσεις.

Στο υπέδαφος της Θράκης βρίσκονται κοιτάσματα λιγνίτη, μεικτά θειούχα ορυκτά από σιδηροπυρίτη και γαληνίτη, χαλκού, μαγνητίτη και μαγγανίου.

Η Θράκη, ως γεωγραφικός όρος, δεν συμπίπτει με έναν ορισμένο λαό, αφού δεν κατοικούνταν στην αρχαιότητα μόνον από Θράκες. Οι Θράκες είχαν μεταναστεύσει στον νοτιοανατολικό ευρωπαϊκό χώρο μετά τους ´Ελληνες, μετά τα μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ.

Από τον 7ο αι. π.Χ. ιδρύθηκαν στα παράλια της Θράκης αποικίες από Έλληνες αποίκους των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και των ιωνικών πόλεων της Μ.Ασίας γεγονός που οδήγησε σε εντονότερη πολιτιστική αλληλεπίδραση κατά τους ιστορικούς χρόνους ανάμεσα στους Έλληνες και τους Θράκες.

Στους κλασσικούς χρόνους δημιουργήθηκε το μεγάλο βασίλειο των Οδρυσών που καταλάμβανε την περίοδο της ακμής του την περιοχή από τον Στρυμόνα ως τον Εύξεινο Πόντο και από το Αιγαίο ως τον Δούναβη.

Το 47 μ.Χ. καταλύθηκε το βασίλειο των Οδρυσών και η Θράκη έγινε οριστικά ρωμαϊκή επαρχία.

Κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο η διασπορά των θρακικών φύλων λόγω της αποδημίας και της στρατολογίας στον ρωμαϊκό στρατό συνετέλεσε στην τελική εξαφάνιση των Θρακών και στην εθνολογική και πολιτισμική τους αφομοίωση. Τον εξελληνισμό του κυρίως θρακικού χώρου ακολούθησε ο εκρωμαϊσμός των βορείων περιοχών. Η επακόλουθη διάδοση του χριστιανισμού συνετέλεσε στην πλήρη ένταξη των πληθυσμών αυτών στον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Την εποχή αυτή στην ανάπτυξη της Θράκης συμβάλλουν οι μεγάλοι δρόμοι που ένωσαν τις σημαντικότερες πόλεις με τη θάλασσα και την Κεντρική Ευρώπη. Ο μεγαλύτερος από αυτούς ήταν η Εγνατία, μήκους 800 χλμ, που συνέδεε το Δυρράχιο με το Βυζάντιο και τμήματά της διατηρούνται ως σήμερα στους νομούς Ροδόπης και Έβρου.

Σταθμό στην ιστορία αποτέλεσε και η ίδρυση της Κωνσταντινούπολης (330 μ.Χ.). Η Θράκη, περιβάλλοντας και προφυλάσσοντας την καρδιά της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη, ταυτίζεται με την ιστορική της εξέλιξη, δέχεται, όμως, για αιώνες και φοβερές καταστροφές. Οι Βυζαντινοί ενισχύουν την περιοχή με τειχισμένες πόλεις και φρούρια, πράγμα που αποδεικνύει τη μέριμνά τους για τη Θράκη, την αυλή και το θώρακα της Κωνσταντινούπολης.

Στην περίοδο από το Μεσαίωνα μέχρι τα νεότερα χρόνια η ιστορία της Θράκης είναι ουσιαστικά ιστορία της Βασιλεύουσας Κωνσταντινούπολης. Όσο η Αυτοκρατορία παρακμάζει και συρρικνώνεται, τόσο περισσότερο γίνεται θρακική, έως την οθωμανική κυριαρχία.

Κατά τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 η συμβολή και δραστηριοποίηση των Θρακιωτών υπήρξε αξιοσημείωτη. Η απελευθέρωση της Θράκης έγινε στον Α´ παγκόσμιο πόλεμο όπου η Γερμανία ηττήθηκε και ο ελληνικός στρατός κατέλαβε τη Δυτική και την Ανατολική Θράκη (1920). Στις 28 Ιουλίου 1920, η συνθήκη των Σεβρών προέβλεψε την παραχώρηση στην Ελλάδα της Δυτικής Θράκης. Το 1923, στη συνδιάσκεψη της Λωζάννης παραχωρήθηκαν στην Τουρκία η Ανατολική Θράκη και τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και συμφωνήθηκε η ανταλλαγή πληθυσμών. Από τότε τα σύνορα της Ελληνικής Θράκης είναι στα σημερινά όρια.

 

Η Θράκη αποτελεί το πιο ακραίο στο βορειοανατολικό άκρο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδος. Έχει έκταση 8.578 τετρ. χλμ. Το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της Θράκης είναι ημιορεινό και ορεινό.

Τα κυριότερα όρη της Θράκης είναι: το Γυφτόκαστρο, το Παπίκιο, το Μεγάλο Λιβάδι, το Σίλο και η Σάπκα. Στη Σαμοθράκη υπάρχει το όρος Φεγγάρι.

Οι κυριότερες πεδιάδες της Θράκης είναι η πεδιάδα της Ξάνθης, η πεδιάδα της Κομοτηνής και η πεδιάδα Ορεστιάδος-Διδυμοτείχου.

Το δυτικό τμήμα της Θράκης ποτίζεται από τον ποταμό Νέστο και τους παραποτάμους του, ενώ το ανατολικό από τον Έβρο. ´Αλλοι μικρότεροι ποταμοί είναι ο Αδας και ο Ερυθροπόταμος.

Μοναδική λίμνη της Θράκης είναι η Βιστονίδα, στα όρια των νομών Ξάνθης και Ροδόπης.

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά των ακτών της Θράκης είναι το ακρωτήριο Καρασού στις εκβολές του Νέστου, το ακρωτήριο Μπαλούστρα, ο κόλπος του Πόρτο Λάγο, το ακρωτήριο Φανάρι, το ακρωτήριο Κουρουσμηλού, ο όρμος Ανοιχτό, τα ακρωτήρια ´Aγιος Χαράλαμπος και Μαρώνεια και το Δέλτα των εκβολών του Έβρου. Στη Θράκη ανήκει και η νήσος Σαμοθράκη.

Η Θράκη διοικητικά διαιρείται σε τρεις νομούς. Ξάνθης με πρωτεύουσα την Ξάνθη, Ροδόπης με πρωτεύουσα την Κομοτηνή και Έβρου με πρωτεύουσα την Αλεξανδρούπολη.

 

Το κλίμα της Θράκης απέχει από το καθαρά μεσογειακό και μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μεσευρωπαϊκό. Οι χιονοπτώσεις στη Θράκη είναι πάρα πολύ συχνές και η θερμοκρασία τον χειμώνα κυμαίνεται από -15°C έως -20°C ενώ το καλοκαίρι παρατηρούνται υψηλές θερμοκρασίες.