Οδοιπορικό στα Τζουμέρκα

 Ένα από τα μεγαλύτερα χωριά των Τζουμέρκων, ξακουστό για τους μεγαλοτσιφλικάδες του, είναι τα Πράμαντα ή η Πράμαντα, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται. Η μεγαλύτερη σε πληθυσμό κοινότητα των Δυτικών Τζουμέρκων, με 1000 και πλέον κατοίκους, βρίσκεται σε απόσταση 65 χιλιομέτρων από την πόλη των Ιωαννίνων.
 Ο οικισμός, χτισμένος σε υψόμετρο 840 μέτρων στους πρόποδες της Στρογγούλας, τις πιο επιβλητικής κορυφής των Τζουμέρκων, πλαισιώνεται από τους συνοικισμούς Τσόπελα και Χριστοί. Στη σημερινή της θέση η Πράμαντα πιθανολογείται, πως αναπτύχθηκε στα μέσα του 15ου αιώνα. Τον πρώτο οικισμό δημιούργησαν κτηνοτρόφοι από τους Χριστούς ενώ αργότερα το χωριό φιλοξένησε πολλούς κλέφτες και αρματολούς και συμμετείχε στον αγώνα του 1821. Από τα Πράμαντα ο Γεώργιος Καραϊσκάκης στρατολόγησε το πρώτο του επαναστατικό σώμα.
  Σήμερα στα Πράμαντα λειτουργούν δημόσιες υπηρεσίες, Κέντρο Υγείας, σχολεία, καταστήματα, δανειστική βιβλιοθήκη, ταβέρνες και κέντρα διασκέδασης. Οι φυσικές ομορφιές του χωριού είναι πολλές ενώ την κεντρική πλατεία στολίζει ο υπεραιωνόβιος πλάτανος, καθώς και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Η Πράμαντα αποτελούσε ανέκαθεν το σταυροδρόμι για την άνθιση του εμπορίου στην ευρύτερη περιοχή των Τζουμέρκων ενώ αρκετά ευρήματα, που έχουν εντοπιστεί στους Χριστούς, όπως απομεινάρια αρχαίου οικισμού, ερείπια οχυρού, αλλά και λίθινα τείχη, παραπέμπουν τους αρχαιολόγους στη νεολιθική εποχή.
 Σύμφωνα με τους ιστορικούς, η ονομασία του χωριού προήλθε είτε από τους Σλάβους είτε από τη λέξη «πράματα». Πρόκειται για ορολογία, η οποία χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα από τους μεγαλύτερους σε ηλικία κατοίκους των Τζουμέρκων, όταν αναφέρονται σε πρόβατα και γίδια και θέλοντας να περιγράψουν μία περιοχή πλούσια σε βοσκότοπους.
 Κάποια από τα αξιοθέατα, που δεν πρέπει να παραλείψετε να επισκεφθείτε κατά την παραμονή σας στο πανέμορφο αυτό Τζουμερκοχώρι, είναι η Γέφυρα της Πλάκας, ένα εντυπωσιακό πέτρινο γεφύρι, το οποίο χτίστηκε το 1866 και είναι το μεγαλύτερο των Βαλκανίων. Αξίζει να δείτε από κοντά την Μονή Μουχουστίου, στην ανατολική όχθη του Αράχθου, που είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου, καθώς και το σπήλαιο Aνεμότρυπα λίγο έξω από τα Πράμαντα. Θα σας ενθουσιάσουν οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες, αλλά θα σας μαγέψει ο υπόγειος ποταμός με τον μικρό καταρράκτη.