Τα Δωδεκάνησα αποτελούνται από ένα σύνολο νησιών και νησίδων ανάμεσα στην Σάμο, την Κρήτη και τα μικρασιατικά παράλια. Το πιο ιστορικά σημαντικό νησί είναι η Ρόδος, ενώ μετά βρίσκει κανείς την Κω και την Πάτμο. Τα υπόλοιπα εννέα είναι η Αστυπάλαια, η Κάλυμνος, η Κάρπαθος, η Κάσος, η Λέρος, η Νίσυρος, η Σύμη, η Τήλος και το Καστελόριζο. Μικρότερα νησάκια αλλά εξίσου ιδιαίτερης σημασίας και μεγάλης ομορφιάς είναι η Χάλκη, η Σαριά, οι Λειψοί, η Ψέριμος, το Αγαθονήσι και η Λέβιθα.
Ο συνολικός πληθυσμός του νομού Δωδεκανήσου φτάνει τους 190.071 κατοίκους (απογραφή 2001) και έχει έκταση 2.579,275 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων, είναι το διασημότερο της νησιωτικής Ελλάδας. Με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων, τα νησιά με την ξεχωριστή κουλτούρα, αποτελούν δημοφιλείς προορισμούς διακοπών. Κάθε νησί έχει να παρουσιάσει κάτι διαφορετικό, τόσο από την φυσική ομορφιά όσο και από την διασκέδαση. Είτε ησυχία, είτε έντονους ρυθμούς, ότι και να ζητά ο επισκέπτης τα Δωδεκάνησα μπορούν να το προσφέρουν. Επίσης, η συχνή σύνδεση των νησιών μεταξύ τους με καραβάκια κανονικής ή και άγονης γραμμής κάνει ακόμα πιο εύκολη την περιήγηση σε πολλά από αυτά.
Η φήμη τους έχει εξαπλωθεί ανά τον κόσμο και έχουν αποκτήσει φανατικούς παραθεριστές από κάθε γωνιά της γης, οι οποίοι σπεύδουν κάθε καλοκαίρι να εξερευνήσουν τα πανέμορφα αυτά νησιά του Αιγαίου Πελάγους.
Αρχαιότεροι κάτοικοι των Δωδεκανήσων ήταν οι Τελχίνες και οι Κάρες. Το 395 μ.Χ τα Δωδεκάνησα αποτέλεσαν τμήμα του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους . Το 1310 βρέθηκαν κάτω από την εξουσία των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη ενώ οι Τούρκοι τα κατέλαβαν το 1522. Από το 1912 τα κατείχαν οι Ιταλοί και τελικά απελευθερώθηκαν το 1945. Κάθε ένα από τα συγκεκριμένα νησιά έχει τη δική του ιστορία. Το νησί των Ιπποτών, η Ρόδος. Το νησί του Ιπποκράτη, η Κως. Το νησί της Αποκάλυψης, η Πάτμος. Το νησί των σφουγγαράδων, η Κάλυμνος. Το νησί των αρχοντικών, η Σύμη, η γραφική Αστυπάλαια, το ακριτικό Καστελόριζο, η ιστορική Χάλκη, η Τήλος, η Νίσυρος, η Λέρος, η Κάρπαθος, η Κάσος, οι Λειψοί και τα μικρά νησάκια Τέλενδος, Ψέριμος, Αρκούς και Αγαθονήσι. Νησιά απίστευτης φυσικής ομορφιάς, που προσελκύουν πλήθος επισκεπτών.
Τα Δωδεκάνησα βρίσκονται στο νοτιοανατολικό τμήμα του Αιγαίου Πελάγους. Στην πραγματικότητα αποτελείται από πολλά περισσότερα νησιά, νησίδες και βραχονησίδες απ’ ότι υποδηλώνει το όνομά του. Καθώς ο αριθμός τους φτάνει τα 163! Κατοικήσιμα δε είναι μόνο τα 18! Τα υπόλοιπα είναι έρημα. Πρόκειται για το νοτιότερο νησιωτικό συγκρότημα της Ελλάδας. Τα περισσότερα νησιά βρίσκονται απέναντι από τα τουρκικά παράλια.
Τα νησιά του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων είναι ιδιαίτερα δημοφιλή! Η ιστορία τους, οι μοναδικές ομορφιές τους και η ξεχωριστή τους κουλτούρα τα κατατάσσει στους πιο δημοφιλείς προορισμούς διακοπών. Η Ρόδος, η Πάτμος, η Κάλυμνος και το Καστελλόριζο έχουν αποκτήσει παγκόσμια φήμη καθώς συνδυάζουν την βαθιά ιστορία με τις μαγευτικές ομορφιές των Αιγαιοπελαγίτικων τοπίων. Όπως και να έχει πάντως οι επιλογές στα Δωδεκάνησα ποικίλουν, αφού υπάρχουν κοσμικά νησιά για τους λάτρεις της διασκέδασης, αλλά και ήσυχα και απομονωμένα νησάκια, για όσους επιθυμούν ξεκούραση και ηρεμία. Δεν είναι τυχαίο, ότι όσοι έχουν επισκεφθεί κάποια από τα Δωδεκάνησα, θέλουν να επιστρέψουν ξανά ή να γνωρίσουν και τα υπόλοιπα. Ένα είναι σίγουρο, ότι σε όποιο από τα Δωδεκάνησα και αν βρεθείτε, η μαγεία του Αιγαίου θα σας παρασύρει…
Επισκέπτοντας κανείς τα Δωδεκάνησα δεν πρέπει να παραλείψει να δει από κοντά τα υπέροχα αξιοθέατα του τόποι αυτού. Μνημεία που ταξιδεύουν στο παρελθόν τους επισκέπτες αλλά και αμύθητης ιστορικής αξίας αντικείμενα μπορεί να συναντήσει: στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου (Νοσοκομείο των Ιπποτών), στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου (Ρόδος), στο Μουσείο Σύμης, στην Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου, στο Πολεμικό Μουσείο Λέρου, στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μέλισσας και Μελισσοκομίας (Παστίδα), Αρχαιολογικό Μουσείο (Κω), Αρχαιολογικό και Λαογραφικό Μουσείο Σύμης, Αρχαιολογικό Μουσείο Καλύμνου.
Κυριότερες Πόλεις
1)Πόθια (Κάλυμνος)
2)Ρόδος,
3)Πηγάδια (Κάρπαθος)
4)Πλάτανος (Λέρος)
5)Σκάλα (Πάτμος)
6)Μεγίστη (Καστελόριζο).