Πάρις Σιγάλας, ιδιοκτήτης Οινοποιείου Σιγάλα στη Σαντορίνη
26-02-2015 11:30
Κύριε Σιγάλα, το Οινοποιείο σας βρίσκεται σε έναν από τους αρχαιότερους αμπελώνες της Ευρώπης. Ποιές ποικιλίες διατηρείτε έως σήμερα αυτούσιες και καλλιεργείτε συνεχίζοντας την παράδοση στα βάθη των αιώνων;
Τόσο το Οινοποιείο Σιγάλα όσο και τα άλλα Οινοποιεία της Σαντορίνης καλλιεργούν ντόπιες ποικιλίες αυτού του αμπελώνα που μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν αλλού.
Από τις λευκές ποικιλίες είναι το Ασύρτικο, που είναι η κυρίαρχη ποικιλία, και αποτελεί περίπου το 70% του αμπελώνα, έχει ταυτιστεί με την Σαντορίνη και έχει ένα πολύ καλό όνομα και στο εξωτερικό. Το Αϊδάνι, (που το χρησιμοποιούσαν παλιά για την παρασκευή του Vinsanto, για να δώσει κάποια διαφορετικά αρώματα), το Αθήρι και σε μικρότερα ποσοστά πολλές άλλες ποικιλίες που δεν είναι τόσο γνωστές.
Από τις ερυθρές ποικιλίες είναι το Μαυροτράγανο, που καλλιεργείται στη σαντορίνη από τα βάθη των αιώνων, η Μαντηλαριά που είναι μια επίσης πανάρχαια ποικιλία, που τη συναντάμε εκτός από τη Σαντορίνη και στη Ρόδο, στην Πάρο και στην Κρήτη με παρεμφερή ονόματα.
Το Ασύρτικο που είναι μια πολυδυναμικήποικιλία , δηλαδή μπορεί να δώσει διαφορετικά στυλ κρασιών. Τα οινοποιεία της Σαντορίνης αλλά και εμείς, κάνουμε το Vinsanto, το λευκό σε δεξαμενή, το λευκό σε βαρέλι και μπορούμε να «παίξουμε» με την παλαίωση και την οινοποίηση.
Το Νυχτέρι επίσης είναι ένας άλλος τύπος παραδοσιακού κρασιού που προέρχεται από το Ασύρτικο. Τόσο το Vinsanto όσο και το Νυχτέρι είναι από τα κρασιά που κάνανε εδώ οι ντόπιοι, βεβαίως τώρα έχουμε καλύτερη τεχνολογία, καλύτερη γνώση και κάνουμε κρασιά που είναι πιο κοντά στα γούστα του σημερινού καταναλωτή.
Από το 1991 που ξεκίνησε το Οινοποιείο σας έως σήμερα, έχει σημειωθεί μια παγκόσμια αναγνώριση για τον Σαντορινιό οίνο. Το Οινοποιείο σας αριθμεί δεκάδες διακρίσεις όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί υπερβολικά η ζήτηση στις παγκόσμιες αγορές. Θα ήθελα λοιπόν να ρωτήσω σε ποιες χώρες κάνετε εξαγωγές και πώς αντιμετωπίζετε το πρόβλημα της υπερβολικής ζήτησης.
Πράγματι η αναγνωρισιμότητα του Ασύρτικου την τελευταία δεκαετία έχει ανέβει με ένα ρυθμό επιθετικό θα μπορούσε να πει κανείς.
Αυτό οφείλεται τόσο στο όνομα Σαντορίνη, που είναι ένας τόπος πολύ γνωστός στον κόσμο, όσο και στην ιδιαιτερότητα αυτού του αμπελώνα ο οποίος έχει χαρακτηριστικά παγκόσμιας κληρονομιάς. Φυσικά η ποιότητα του terroir, αυτού που λέμε έδαφος, αλλά και οι κλιματικές δίνουν κρασί υψηλής ποιότητας, με χαρακτήρα και μοναδικότητα.
Όλα αυτά μαζί σε συνδυασμό με την προσπάθεια των ντόπιων Οινοποιείων να εξαντλήσουν τις δυνατότητες αυτής της ποικιλίας και του terroir, αλλά και μια σοβαρή πολιτική marketing που έγινε στο εξωτερικό έδωσαν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Ενδεικτικά θα σας πω ότι η Justin Robbinsοn, η γκουρού της γευσιγνωσίας της εκτίμησης των κρασιών στην Αγγλία, όταν τη ρώτησαν σε κάποια συνέντευξη, ποια ποικιλία θεωρεί πάρα πολύ σπουδαία, αναφέρει το Ασύρτικο.
Παρ'όλα αυτά είναι πολλά τα ζητήματα που πρέπει να λυθούν, π.χ. υπολειπόμαστε στην έρευνα, στις καλλιεργητικές μεθόδους, στο να βρούμε τους καλύτερους κλώνους, κ.α. όπως έχουν κάνει άλλα σπουδαία αμπελοτόπια του κόσμου, που έχουν κρασιά υψηλών προδιαγραφών, υψηλής ποιότητας με τρομερή αναγνωρισιμότητα, αλλά και υψηλές τιμές. Το Ασύρτικο ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να έχει την τιμή που του πρέπει κι αυτό δεν είναι κάτι εύκολο, είναι μια δουλειά που θέλει χρόνο και χρήματα. Βεβαίως είμαστε σε καλό δρόμο δηλαδή κάθε χρόνο το Ασύρτικο κερδίζει δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να φτάσει κάποτε να το αγοράζει ο φίλος του κρασιού στην παγκόσμια αγορά σαν ένα κρασί ιδιαίτερο με χαρακτήρα υψηλής ποιότητας, αλλά και που είναι διατεθειμένος να το πληρώσει, όπως πληρώνει παραδείγματος χάρη μια καλή Βουργουνδία, ένα καλό Barolo, ένα καλό Riesling. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί σχετικά σύντομα και θα δώσει άλλες προϋποθέσεις και άλλη δυναμική στον αμπελώνα.
Σε ποιές χώρες εξάγει το Οινοποιείο Σιγάλας αυτή τη στιγμή?
Εξάγουμε σε πάρα πολλές χώρες. Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Αυστραλία, Βραζιλία, Κίνα. Επίσης σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και στη Ρουμανία. Υπάρχει πια ενδιαφέρον από τις παγκόσμιες αγορές για το Ασύρτικο Σαντορίνης. Βεβαίως η άνοδος των εξαγωγών συμβαίνει και στα άλλα οινοποιεία και σε άλλα αμπελοτόπια της Ελλάδας. Γιατί δημιουργείται, σιγά σιγά χτίζεται ένα καλό όνομα για το ελληνικό κρασί.
Πριν 3-4 χρόνια δημιουργήσαμε,σε συνεργασία με οινοποιεία από όλη την Ελλάδα, το στρατηγικό σχέδιο για το ελληνικό κρασί, πληρώσαμε ειδική εταιρεία η οποία έκανε έρευνα της διεθνούς αγοράς, δημιουργήσαμε το logo μας και τα κεντρικά slogan. Γύρω από το logo φτιάξαμε ένα όνομα το New Wine of Greece. Όλο αυτό ήταν προϊόν συζητήσεων και πολλές φορές συγκρούσεων γιατί κάποια αμπελοτόπια θεώρησαν ότι είναι λίγο «ριγμένα» στην απόφαση σχετικά με το ποιά κρασιά θα είναι οι "πρεσβευτές".
Το Ασύρτικο και η Σαντορίνη, σε αυτή την αρχιτεκτονική της προβολής του Ελληνικού κρασιού παίζει πρωτεύοντα ρόλο , είναι μια από τις τέσσερεις ποικιλίες που αποτελούν τους κεντρικούς πρεσβευτές. Τα άλλα τρία είναι το αγιωργίτικο Νεμέας, το μοσχοφίλερο Μαντινείας και το ξινόμαυρο Νάουσας. Αυτές είναι οι τέσσερεις τοποποικιλίες είναι οι πρεσβευτές.
Το στρατηγικό αυτό σχέδιο, δίνει στον κλάδο μας μια ωριμότητα, γιατί πέρα από το ότι έγινε αναβάθμιση στο ελληνικό κρασί, δώσαμε προς τα έξω την ιδιαιτερότητα της Ελλάδας που είναι τα πολλά μικρά και διαφορετικά αμπελοτόπια, άρα διαφορετικά στυλ κρασιών, όλα όμως με ποιότητα.
Γίνεται λόγος τελευταία στη Σαντορίνη τόσο από παράγοντες του νησιού αλλά και από παράγοντες του οινόφιλου κοινού ότι έχει συρρικνωθεί ο αμπελώνας. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια σημαντική συρρίκνωση των στρεμμάτων. Γιατί συμβαίνει αυτό και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί?
Πιστεύω ότι η συρρίκνωση δε συμβαίνει πλέον τα τελευταία χρόνια. Πράγματι υπήρχε ένας υψηλός ρυθμός εγκατάλειψης του αμπελώνα μέχρι πριν 10 χρόνια.Ειδικά μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο υπήρχε ένας αυξανόμενος ρυθμός εγκατάλειψης και αυτό συνέβαινε γιατί είχαν χαθεί οι αγορές, δεν υπήρχε τιμή στο σταφύλι, τα κρασιά δεν ήταν απαιτήσεων γιατί είχαν ένα πολύ παλιό στυλ που δεν ενδιέφερε τον νέο καταναλωτή. Οι νέοι ταύτισαν το αμπέλι που κάποτε ήταν ο κεντρικός τροφοδότης της οικονομικής ζωής του νησιού από αιώνες με τη φτώχεια.
Προφανώςσυμμετείχε και ο τουρισμός στη συρρίκνωση αυτή, ότι περίσσευε γινόταν μπετόν. Αλλά η συρρίκνωση είναι κάτι που συνέβη και για έναν για άλλο λόγο και όχι μόνο από την αντιπαράθεση με τον τουρισμό. Ο λόγος ήταν γιατί το ίδιο το αμπέλι πλέον καλλιεργούταν παραδοσιακά όχι γιατί έδινε εισόδημα αλλά από συνήθεια, ήταν στο dna των κατοίκων μια ηθική υποχρέωση του Σαντορινιού όσο μπορούσε και τον έπαιρναν τα οικονομικά του να το καλλιεργεί, και όχι γιατί μπορούσε να κερδίσει κάτι από αυτό. Επομένως δεν πρέπει να θεωρήσουμε ότι είχαμε ανάπτυξη του αμπελώνα, δηλαδή κάναμε καλό κρασί και έρχεται ο τουρισμός και η ανάπτυξη υποχωρεί γιατί το εισόδημα είναι πιο ισχυρό.
Τα τελευταία χρόνια είναι λογικό με την αναγνωρισιμότητα που έχει το κρασί της Σαντορίνης και κατά συνέπεια την αύξηση της τιμής, να στρέφεται κάποιος κόσμος στο αμπέλι γιατί μπορεί να έχει εισόδημα. Είναι η πρώτη φορά που θα μπορούσε ένας νέος άνθρωπος να έχει ικανό εισόδημα από το αμπέλι γιατί το σαντορινιό κρασί πουλιέται και λίγο πολύ εξαντλείται όλη αυτή η παραγωγή οπότε λογικό είναι να ανέβει η τιμή του σταφυλιού που φέτος έφθασε τα 2€! Αυτό αποτελεί είναι ισχυρό κίνητρο και μάλιστα μπορεί να δώσει ένα εισόδημα που μπορεί να συγκριθεί με το τουριστικό π.χ. το χώρο που έχεις να τον κάνεις ενοικιαζόμενα, ίσως είναι καλύτερο να τον κάνεις αμπέλι.
Έτσι λοιπόν το αμπέλι ξαναμπαίνει στην οικονομική ζωή του νησιού. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο γιατί μια κοινωνία που βασίζεται μόνο στον τουρισμό αν δεν παράγει τότε η ζωή απόν τρισδιάτατη γίνεται δισδιάστατη, γίνεται επίπεδη, χάνεται η κοινωνία, χάνονται οι δομές της άρα χάνεται η ουσία της ζωής. Η άποψη ότι ο τουρισμός είναι κατά κάποιο τρόπο ανταγωνιστής του αμπελιού είναι λάθος και μάλιστα θα έλεγα ότι συμβαίνει το αντίθετο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια αρμονική σύνδεση ανάμεσα τους γιατί το κρασί που κάνει η Σαντορίνη "εξάγεται"εντός της Σαντορίνης, δηλαδή δημιουργείται μια σοβαρή αγορά που κάνει πωλήσεις εντός, αλλά δημιουργεί και όνομα γιατί οι τουρίστες επιστρέφουν στη χώρα τους και το αναζητούν.
Ένας άλλος λόγος συρρίκνωσης του αμπελώνα είναι ότι δεν ήταν θωρακισμένος νομικά. Μπορούσε δηλαδη να χτίσει κανείς οπουδήποτε στα τέσσερα στρέμματα. Όταν χτιδστεί μια οικοδομή, αλλάζει το αμπέλι σε μια μεγάλη ακτίνα, αλλάζει και στο επίπεδο του μικροκλίματος αλλά κυρίως στην εικόνα που θέλουμε να δημιουργήσουμε για τον οίνο Σαντορίνης, για το αμπελοτόπι Σαντορίνη, θέλουμε να μπούμε στις αγορές ελίτ, δεν μπορεί να έρθει ο έμπορος και να δει την τριτοκοσμική κατάσταση αμπέλια και σπίτια. Άρα δεν είναι τα τετραγωνικά που έχουν πιάσει οι οικοδομές είναι το που βρίσκονται οι οικοδομές. Αν είχαμε ένα χωροταξικό που έλεγε ότι αυτή είναι ζώνη για τα αμπέλια ή μια άλλη καλλιέργεια και αυτή είναι ζώνη που μπορούμε να χτίσουμε ένα τουριστικό χωριό δεν θα ήταν η τουριστική επέκταση εις βάρος του αμπελώνα. Εις βάρος του είναι η δική μας ολιγωρία από την μεριά του κράτους και των τοπικών αρχόντων που δεν έχουν συνειδητοποιήσει αυτό το πράγμα.
Η ζωή κάνει κύκλους. Η Σαντορίνη τον περασμένο αιώνα που το βασικό της εισόδημα ήταν από το κρασί, είχε αναπτύξει εμπορικό στόλο γιατί ήταν μονοκαλλιέργεια και έπρεπε το προϊόν να πουληθεί, να ταξιδέψει. Ο στόλος αυτός αυτονομήθηκε στη συνέχεια κάνοντας και άλλες δουλειές και έτσι έχουμε Σαντορινιούς που ζουν και σε άλλες περιοχές όπως Αλεξάνδρεια, παραδουνάβιες περιοχές κλπ. οι οποίοι δημιούργησαν με άλλες τους ενασχολήσεις μια δεύτερη πηγή εισοδήματος για τον τόπο, έτσι υπήρχε συνδυασμός δύο παραγωγικών ιδιοτήτων που έδιναν εισόδημα και το κρασί πάντα ήταν η μια από αυτές. Τώρα πάλι το έχουμε αυτό με το κρασί και τον τουρισμό.
Ο έλληνας οινόφιλος που μπορεί να βρει τις ετικέτες του οινοποιείου Σιγάλα στην ελληνική αγορά;
Ευτυχώς έχουμε καλή διανομή, νομίζω ότι βρισκόμαστε σε όλη την Ελλάδα,αλλού περισσότερο αλλού λιγότερο, πάντως σε κεντρικές κάβες μπορεί κανείς να βρει τα κρασιά Σιγάλα τα οποία βέβαια βρίσκονται και στις λίστες πολλών καλών εστιατορίων.
Σε αλυσίδες Super Market;
Υπάρχει συνεργασία με Βασιλόπουλο και Σκλαβενίτη. Εδώ όμως "παίζονται" διάφορα πράγματα, δεν έχουμε τεμείς τον έλεγχο της διανομής, αλλά είμαι σίγουρος όμως ότι θα μας ζητήθεί σύντομα απευθείας συνεργασία.
Ποια είναι η αρχική τιμή και μέχρι που φθάνει μια ετικέτα του οινοποιείου σας προς τον μέσο Έλληνα καταναλωτή;
Υπάρχουν και «φτηνά» κρασιά, έχουμε βγάλει ένα ερυθρό κρασί το «Κρίση» το οποίο φθάνει στο ράφι στα 6-6,5 €, είναι χαρμάνι από Μαντηλαριά και Αγιωργίτικο κρασί. Επίσης το «Εάν» που είναι ροζέ κρασί φθάνει στο ράφι κάπου στα 8 ευρώ. Από κει και πέρα έχουμε κρασιά που οι τιμές τους πάνε πολύ ψηλά όπως το Νυχτέρι που φθάνει τα 36€ στο ράφι. Υπάρχει μια μεγάλη «βεντάλια» τιμών για όλα τα γούστα.
Τη χρονιά που μας πέρασε πόσες φιάλες παρήγαγε το Οινοποιείο σας;
Γύρω στις 300.000 φιάλες.
Ήταν το μεγαλύτερο νούμερο που έχετε σημειώσει ποτέ;
Όχι τα τελευταία χρόνια είμαστε σταθεροί σε αυτό το νούμερο, αλλά δυστυχώς είμαστε ελλειμματικοί, δηλαδή είχαμε πρόβλημα κάλυψης της ζήτησης.
Υπάρχει «ασκός» από το οινοποιείο Σιγάλα;
Όχι συνειδητά το έχουμε καταργήσει. Πιστεύω ότι η Σαντορίνη δεν πρέπει να δίνει ασκό. Ο στόχος πρέπει να είναι υψηλή ποιότητα και η ταυτότητα κρασιού υψηλών προδιαγραφών, επομένως είναι εις βάρος της εικόνας μας να πουλιέται ασκός. Από πέρσι το Οινοποιείο μας πήρε άδεια για αποστακτήριο, αφήνουμε τα στέμφυλα με περισσότερο κρασί και βγάζουμε τσίπουρο για πρώτη φορά, νομίζω με πολύ καλή αποδοχή από την αγορά. Ήδη κυκλοφορεί και στην Αθήνα αλλά επειδή είναι ακριβό δεν θα το βρει κανείς σε όλα τα Τσιπουράδικα, θα το βρει σε κάποια καλά εστιατόρια και wine bars και βέβαια σε κεντρικές κάβες.