-
Νέα
Γενική
-
Χίος - Αρχιτεκτονική
12-02-2012 16:03«Τυγχάνει κάποτε να φαντάζομαι μορφικά το εγώ μου, σαν κάποιο από τα αναρίθμητα βότσαλα που πόδισαν σε χιώτικο ακρογιάλι. Λίθο αποκομμένο από χιώτικο βουνό, αιώνες περιπλανούμενο, που το μετατόπισαν συμβάντα και γεγονότα, δοκιμασμένο από εξάρσεις και καταπτώσεις, σκλαβιές και πικρίες του γένους. Το ζέσταναν μεσογειακοί ήλιοι, το καθαγίασαν όρθροι της ορθοδοξίας και το μετουσίωσε η ευαισθησία της αισθαντικής Ιωνίας.
Κάποτε έχω την εντύπωση ότι διαβιούν εντός μου όλα τα ιστορικά ανακυκλώματα και όλο το εικαστικό όραμα της Χίου. Έχω την παραίσθηση Χιώτη καραβοκύρη, που από τα πανάρχαια αρμενίζει τα’ ακρογιάλια της χώρας μας. Και θαρρώ, πως με τούτη την ατέλευτη Οδύσεια το νόον εγνώ και έφθασα ως το νόημα του νεώτερου ελληνικού πολιτισμού.» Λόγια εξομολόγησης του Χιακής καταγωγής (από τη μητέρα του) Αρχιτέκτονα και Ακαδημαϊκού Δημήτρη Πικιώνη που ζωγραφίζουν τη Χίο μαζί με τα αριστουργηματικά σχέδιά του σε διαφόρων ειδών χαρτιά και αποτυπώσεις. Έργα που αντανακλούν όχι μόνο τη βαθύτατη γνώση του δασκάλου, τον πλούσιο συναισθηματικό του κόσμο, το μεγαλείο της ψυχής και της τέχνης του αλλά μας δίνουν συγχρόνως και τις πληροφορίες για την τόσο πλούσια λαϊκή αρχιτεκτονική του ευλογημένου τόπου που λέγεται «Χίος».
Μια αρχιτεκτονική που διαφέρει από χωριό σε χωριό, ακόμα και από αυτή την πόλη της Χίου, τη Χώρα, όπου δεσπόζουν νεοκλασικά και εκλεκτιστικά αρχοντικά, με κιοσέδες (σκεπαστούς εξώστες οι λεγόμενοι και σέρες) με εναλλαγές υπέρυθρων και υποκίτρινων αποχρώσεων της ώχρας στις πέτρες τους και με το χαρακτηριστικό γκρι-ροζ χιώτικο μάρμαρο, με ξεχωριστή νότα τη γαλήνια ομορφιά του Κάμπου εκεί όπου οι ευωδιές ξεχύνονται στο ιδιότυπο μοναδικό περιβάλλον του. Κομψά παλιά γενοβέζικα αρχοντικά κτισμένα με τη ντόπια θυμιανούσικη πέτρα, με ευχάριστες βοτσαλωτές αυλές, κρήνες στέρνες και κατάφυτα περιβόλια από εσπεριδοειδή με μάγγανο, που προστατεύονται με ψηλούς τοίχους με αυλόθυρες και τους θυρεούς. Οι βυζαντινές εκκλησίες διάσπαρτες στην πόλη της Χίου- και τα χωριά με κορυφαίο χώρο ψυχικής ανάτασης τη Νέα Μονή με τα λαμπρά παγκοσμίως δείγματα ψηφιδωτών και αγιογραφίας, συμπληρώνουν το σκηνικό ιδιαίτερης σημασίας αρχιτεκτονικής γραφής της Χίου, μαζί με τα επιβλητικά κομψά καμπαναριά όλων των εκκλησιών από θυμιανούσικη πέτρα και μπαρόκ επιρροές καθώς και τα πάμπολα γραφικά εξωκλήσια. Μια διαφορετική αλλά εξίσου ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική πρόταση συναντά κανείς στους παραδοσιακούς οικισμούς της Χίου, στα πανέμορφα μεσαιωνικά καστροχώρια, τα Μαστιχοχώρια, τα «ζωντανά χωριά του χθες», με τα στενά δρομάκια και την πυκνή δόμηση, τις καμάρες, τα τόξα, τις πεζούλες και τους κυκλικούς πυργίσκους. Καλοδιατηρημένα και κατοικημένα από κεφάτους ανθρώπους που διατηρούν ζωντανή την παράδοση, συνδυάζουν τη ρομαντική ατμόσφαιρα με τη σύγχρονη ζωή. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι τα τριώροφα σπίτια του ζωγραφιστού χωριού Πυργί. Με γεωμετρικά σχήματα και θέματα από τη φύση σε άσπρο- μαύρο τα ξυστά χαρακτηρίζουν τις προσόψεις των σπιτιών του χωριού με τον ιδιόρρυθμο πολιτισμό και τον λαογραφικό πλούτο. Από τους οικισμούς της Χίου δεσπόζει ο Ανάβατος, το μεσαιωνικό φυσικό οχυρό κτισμένο πάνω στην ακρόπολη, δυτικά της πρωτεύουσας, μοναδική εικόνα γαλήνης. Υποβλητικό και άγριο περιβάλλον με θρύλους και ιστορία, «Ζάλογγος» στη Σφαγή της Χίου. Φυσικά σπήλαια, κυρίως στους Ολύμπους και στο Άγιο Γάλας, επιβλητικά κάστρα και βίγλες, διάσπαρτα σε όλο το νησί συμπληρώνουν με τη σειρά τους το μοναδικό αυτό τοπίο με τις εναλλαγές εικόνων και αιχμαλωτίζουν τις αισθήσεις και την καρδιά των επισκεπτών της Χίου, μιας πραγματικά «Σφίγγας», όπως και το έμβλημά της, που περιμένουν στη μέση του Αιγαίου Αρχιπελάγους να εξερευνήσουν τα μυστικά της.
- comments powered by Disqus