-
Νέα
Γενική
-
Τα Αρχοντικά της Κοζάνης
19-12-2013 15:35Τα δείγματα αρχιτεκτονικής των σπιτιών του Νομού Κοζάνης είναι πολυάριθμα με σημαντικότερα τα περίφημα αρχοντόσπιτα της Σιάτιστας και της πόλης της Κοζάνης. Η αρχιτεκτονική μορφή της Κοζανίτικης κατοικίας ολοκληρώθηκε περίπου στα μέσα του 18ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία οι έμποροι και οι βιοτέχνες της πόλης απέκτησαν μεγάλη οικονομική δύναμη και ο τρόπος ζωής τους επηρεάστηκε από την κεντρική Ευρώπη.Η αρχιτεκτονική των Κοζανίτικων σπιτιών διαμορφωνόταν συνήθως, ως εξής. Στο ισόγειο, γύρω από το πλακόστρωτο ευρύχωρο χειμωνιάτικο δωμάτιο, υπήρχαν το κελάρι, η αποθήκη, που ονομαζόταν «μαγαζές», καθώς και ο «καφέ-οντάς» και ο «μουσαφίρ-οντάς», που ήταν οι χώροι υποδοχής των καλεσμένων. Στο εσωτερικό η ξύλινη σκάλα οδηγούσε στους επάνω ορόφους ενώ από τη μικρή αυλή στο πίσω μέρος του σπιτιού έφευγαν οι ένοικοι σε ώρες κινδύνου, μέσω της «απάνοιξης», ενός συστήματος επικοινωνίας των γειτονικών αυλών, εκείνη την εποχή. Τρία μόνο από τα πλούσια αρχοντικά, που έχτισαν οι εύποροι έμποροι της Κοζάνης τον 18ο αιώνα σώζονται μέχρι σήμερα. Τυπικά παραδείγματα της αρχιτεκτονικής της εποχής, αλλά και της τάσης για πλούσιο ξυλογλυπτικό και ζωγραφικό διάκοσμο, είναι τα αρχοντικά του Γεώργιου Λασσάνη, του Γρηγορίου Βούρκα και του Βούρκα-Κατσικά. Στο αρχοντικό του Γιάννη Λασσάνη λειτουργεί η Δημοτική Χαρτοθήκη, όπου μεταξύ άλλων εκτίθεται και ένα από τα ελάχιστα πρωτότυπα της χάρτας του Ρήγα Φερραίου.Το Αρχοντικό του Γρηγορίου Βούρκα βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης της Κοζάνης, πίσω από το κτίριο της Μητρόπολης Σερβίων & Κοζάνης και έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό μνημείο. Σύμφωνα με μαρμάρινη επιγραφή, που βρίσκεται εντοιχισμένη στο αρχοντικό και η οποία φέρει χαραγμένο σταυρό, το αρχοντικό χτίστηκε στις 10 Ιουνίου του 1748. Διασώζει τον περίβολο και την αυλή του και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της αστικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Βασικά υλικά κατασκευής των αρχοντικών ήταν η πέτρα, το ξύλο και τα πλιθιά. Εκτός της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής εξωτερικής όψης, τα αρχοντικά διέθεταν μεγάλη ποικιλία εσωτερικής διακόσμησης με ξυλόγλυπτες οροφές, τζάκια και ζωγραφικές παραστάσεις. Μάλιστα, στο εσωτερικό του αρχοντικού Βούρκα έχουν διατηρηθεί ενδιαφέρουσες ξύλινες διακοσμημένες οροφές ενώ εκεί στεγάζεται πλέον η 17η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
- comments powered by Disqus